De Duurzame Toekomst van Datacenters
Tijd voor actie
Momenteel is er wereldwijd een toenemende behoefte aan meer aandacht voor de duurzaamheid binnen de ICT sector. Deze sector, die een zeer belangrijke rol speelt in ons huidig digitale tijdperk, staat op een cruciaal kruispunt. De datacenters die onze technologie draaiende en groeiende houden zijn onmisbaar, want zij zijn de infrastructuur voor alles van cloudopslag tot streamingdiensten. Helaas horen datacenters en cloudopslag ook bij de snelst groeiende bronnen van koolstofemissies wereldwijd. Het verminderen van de CO2-voetafdruk van datacenters is niet langer een toekomstideaal, maar iets waar wij allemaal nu al naar zouden moeten streven.
Datacenters en hun impact op het milieu
Datacenters, die de servers, opslagsystemen en netwerk-infrastructuur huisvesten die het internet draaiende houden, zijn van nature energie-intensief. Ze vergen enorme hoeveelheden elektriciteit, niet alleen om de apparatuur van stroom te voorzien, maar ook om deze te koelen. Volgens het Internationaal Energieagentschap (IEA) verbruikten datacenters wereldwijd in 2022 ongeveer 260 terrawattuur (TWh) elektriciteit, wat neerkomt op bijna 2% van de wereldwijde vraag naar elektriciteit. Dit zou in het ergste geval kunnen stijgen naar 1000TWh in 2026. In Nederland is het verbruik volgens het rapport van de DDA in 2024 meer dan 1600 megawatt. Naarmate de vraag naar digitale diensten toeneemt, groeit ook de energievoetafdruk van datacenters. De CO2-voetafdruk van een datacenter hangt af van verschillende factoren, waaronder de bron van de elektriciteit die het gebruikt en de efficiëntie van zijn operaties. Veel datacenters zijn nog steeds afhankelijk van elektriciteit uit fossiele brandstoffen, wat aanzienlijk bijdraagt aan de uitstoot van broeikasgassen. Er is echter een groeiende beweging naar groenere, duurzamere praktijken binnen de sector. In Nederland maakt ondertussen 99% van de datacenters gebruik van groene energie.
Een van de meest effectieve manieren om de CO2-voetafdruk van datacenters te verminderen, is door over te schakelen op hernieuwbare energiebronnen. Veel technologiebedrijven aan de top zoals Google, Microsoft en Amazon hebben al aanzienlijke vooruitgang geboekt in deze richting. Zo is Google sinds 2007 CO2-neutraal en streeft het ernaar om tegen 2030 volledig op koolstofvrije energie te draaien. Deze bedrijven investeren in zonne-energie, windenergie en waterkracht om hun energieverbruik te compenseren en de afhankelijkheid van koolstofintensieve energiebronnen te verminderen. Helaas vormt de opkomst van AI nog wel een uitdaging die het energieverbruik op dit moment flink omhoogstuwt.
Wat moet er veranderen?
Energie-efficiëntie is een cruciale component in het verminderen van de uitstoot van datacenters. Innovaties in koelingstechnologie hebben geleid tot de ontwikkeling van energie-efficiëntere koelsystemen, zoals vloeistofkoeling en vrije-luchtkoeling. Deze systemen verminderen de behoefte aan traditionele airconditioning, een van de grootste energieverbruikers in een datacenter. Daarnaast kunnen datacenters de warmte die zij produceren ook hergebruiken, bijvoorbeeld voor stadsverwarming, verwarming van kassen en warmwatervoorziening.
Bovendien speelt serveroptimalisatie een rol in het verbeteren van de energie-efficiëntie. Door de serverbelastingen te optimaliseren en inactieve periodes te minimaliseren, kunnen datacenters hun totale energieverbruik verlagen. Hierin kan Robotic Process Automation (RPA) een sleutelrol spelen door geautomatiseerd energiebeheer en procesoptimalisatie mogelijk te maken, waardoor servers efficiënter draaien en onnodige energieverspilling wordt voorkomen.
Virtualisatie en cloud computing dragen ook bij aan een betere benutting van middelen, waardoor servers vaker op volledige capaciteit draaien en dus efficiënter zijn in energieverbruik. Ook de praktijk van duurzaam ontwerpen wordt steeds belangrijker bij de bouw en exploitatie van datacenters. Dit omvat het gebruik van duurzame bouwmaterialen, energie-efficiënte infrastructuur en ontwerpen die maximale natuurlijke koeling en ventilatie bevorderen. Sommige bedrijven experimenteren zelfs met onderwater-datacenters, die gebruikmaken van natuurlijke zeewaterkoeling om het energieverbruik te verminderen.
De locaties van datacenters spelen ook een rol in duurzaamheid. Het bouwen van datacenters in koelere klimaten kan de behoefte aan kunstmatige koeling verminderen. Ook gemakkelijke toegang tot lokale hernieuwbare energiebronnen kan helpen om te verduurzamen.
Wat brengt de toekomst?
De technologiesector blijft innoveren om nieuwe manieren te vinden om de milieueffecten van datacenters te verminderen. Hierin is het gebruik van kunstmatige intelligentie (AI) een veelbelovende innovatie, om energieverbruik te optimaliseren. AI kan het energieverbruik in realtime monitoren en aanpassen, wat de efficiëntie verbetert en verspilling vermindert. In combinatie met RPA kan deze technologie worden ingezet om dynamisch energiebeheer en andere operationele processen te automatiseren, wat leidt tot een drastische vermindering van het energieverbruik. Zo heeft Google AI en RPA gebruikt om de energie die nodig is voor het koelen van zijn datacenters met wel 40% te verminderen.
Een andere opkomende trend is het gebruik van koolstofafvang en -opslag (CCS) technologie, die kooldioxide-uitstoot opvangt voordat deze de atmosfeer bereikt en ondergronds opslaat. Hoewel dit nog in de beginfase zit, heeft CCS het potentieel om de CO2-voetafdruk van datacenters die afhankelijk zijn van fossiele brandstoffen aanzienlijk te verminderen.
Welke rol speelt de overheid?
Regeringen en regelgevende instanties spelen ook een rol in het bevorderen van meer duurzame datacenters. In de Europese Unie stelt de "Europese Green Deal" ambitieuze doelen voor het verminderen van koolstofemissies, inclusief strengere regels voor datacenters. Evenzo heeft de Amerikaanse regering verschillende initiatieven geïntroduceerd om hernieuwbare energie en energie-efficiëntie binnen de technologiesector te bevorderen. Industriële initiatieven, zoals het Climate Neutral Data Centre Pact, moedigen bedrijven ook aan om te streven naar CO2-neutrale oplossingen. Deze initiatieven bevorderen niet alleen de samenwerking, maar bieden ook een kader voor het meten en bereiken van duurzaamheidsdoelen.
Hoe nu verder?
Hoewel er aanzienlijke vooruitgang is, zijn er nog steeds uitdagingen om de CO2-voetafdruk van datacenters te verminderen. De snelle groei van digitale diensten betekent dat de vraag naar datacentercapaciteit toeneemt, wat enkele van de voordelen van efficiëntieverbeteringen en hernieuwbare energie zou kunnen teniet doen. Bovendien is de overgang naar groene energie niet helemaal zonder uitdagingen. Hernieuwbare energiebronnen zijn over het algemeen niet 24/7 beschikbaar en het integreren ervan in het net kan complex zijn. Zo hebben we op dit moment in Nederland een gebrek aan capaciteit waardoor netcongestie dreigt te ontstaan. Echter, vooruitgang in energietechnologieën en slimme netwerken zouden oplossingen voor deze uitdagingen kunnen bieden. Voor bedrijven is de overgang naar groenere datacenters niet alleen een verantwoordelijkheid, maar ook een kans. Naarmate consumenten milieubewuster worden, zullen bedrijven die duurzaamheid prioriteren waarschijnlijk een concurrentievoordeel behalen. Bovendien kan het verminderen van energieverbruik en het verbeteren van efficiëntie op de lange termijn ook aanzienlijke kostenbesparingen opleveren.
Tot slot.
De noodzaak om de CO2-voetafdruk van datacenters te verminderen is duidelijk. Met de juiste combinatie van hernieuwbare energie, innovatieve technologieën, zoals AI en RPA, en duurzame best practices kan de technologiesector het voortouw nemen in het creëren van een duurzamere digitale toekomst. Als bedrijven en overheden bewustzijn omtrent het milieu blijven prioriteren, wordt de realisatie van een CO2-neutraal datacenter niet alleen mogelijk, maar onvermijdelijk. Zijn wij bedrijven bereid om veranderingen door te voeren die leiden tot de positieve veranderingen die nodig zijn voor een betere en duurzame toekomst? Bij Web42 zullen wij onze best doen om dit te realiseren, maar weten we ook dat dit alleen lukt als we met zijn allen voor deze missie gaan!
Wilt je weten of jouw bedrijf al gebruik maakt van groene webhosting? Dan kun je dit checken via de volgende link:
made by Web42
