Hoe technologie duurzame consumptie mogelijk maakt
Zoals je waarschijnlijk wel weet, is de circulaire economie gericht op het
hergebruiken en vernieuwen om zo het materiaalgebruik te minimaliseren.
Vanwege de grote zorgen om het milieu, uitputting van bronnen en
ophoping van afval stijgt de behoefte aan en aandacht voor de circulaire
economie enorm. Door deze bewustwording is er ook meer vraag vanuit de
consumenten.
Initiatieven zoals het Circular
Economy Action Plan van de Europese Unie stimuleren deze
beweging.
De circulaire economie binnen de technologie
In de technologie kunnen we deze circulaire economie terugzien: door
middel van het optimaliseren van processen, het efficiënt beheren van
hulpbronnen en het verlengen van de levensduur van producten wordt
hieraan bijgedragen. Goede voorbeelden van hoe technologie de circulaire
economie ondersteunt, zijn innovaties zoals het maken van 3D-prints, die
op vraag aangemaakt kunnen worden om afval te vermijden. Of denk aan een
digitaal productpaspoort dat gedetailleerde informatie biedt over de
levenscyclus van een product. Zelfs technologieën voor recycling worden
steeds geavanceerder, waardoor materialen uit producten gemakkelijker
kunnen worden teruggewonnen.
Daarnaast speelt automatisering, zoals Robotic Process Automation
(RPA), een cruciale rol in het efficiënter maken van bedrijfsprocessen,
wat indirect bijdraagt aan minder verspilling en een duurzamer gebruik
van hulpbronnen. Door repetitieve en resource-intensieve taken te
automatiseren, kunnen bedrijven hun efficiëntie verhogen en verspilling
in hun operationele processen verminderen.
Als we kijken naar digitale platforms, zien we dat ook hier voordelen
te behalen zijn. Platforms die toegang geven tot producten blijken
belangrijker te zijn dan eigendom. Denk aan Thuisbezorgd of Airbnb, die
laten zien dat er economische en ecologische voordelen zijn van het
delen. Ook het aanbieden van verhuurdiensten of tweedehands goederen
stimuleert het gebruik van bestaande producten en bespaart zo
hulpbronnen die anders gebruikt zouden worden voor het maken en
verspreiden van nieuwe producten.
Populaire sectoren voor de circulaire economie
Sectoren zoals elektronica, mode en de auto-industrie worden sterk
beïnvloed door de circulaire economie. Deze sectoren hebben een hoog
materiaalgebruik en genereren daardoor ontzettend veel afval, waardoor
ze een ideaal proeflokaal zijn voor nieuwe initiatieven. Bedrijven in
deze sectoren vernieuwen hun bedrijfsmodel met bijvoorbeeld het
product-as-a-service-model, modulaire ontwerpen voor gemakkelijke
reparatie en uitgebreide recyclingprogramma’s.
Aan de andere kant nemen consumenten deel aan de circulaire economie
door steeds vaker duurzame producten te kiezen, mee te doen aan de
recyclingprogramma’s die worden aangeboden en door tweedehands goederen
te kopen. Tweedehands winkels zijn mainstream geworden, en ook diensten
zoals kledingverhuur laten zien dat er een verschuiving is. Volgens
cijfers van Marktdata
is het aantal winkels dat zich richt op tweedehands kleding gestegen van
540 in 2019 naar 665 in 2024, wat neerkomt op een toename van meer dan
23 procent. Tegelijkertijd is het aantal traditionele kledingzaken in
dezelfde periode met 10 procent afgenomen, van 12.755 naar 11.485
winkels. We kunnen constateren dat de populariteit aanzienlijk is
gestegen, mede door educatie en campagnes die deze beweging
ondersteunen. Waar we op TikTok en YouTube begonnen met het verkopen van
kasten en bureaus vol producten die nooit gebruikt zouden worden, is er
sinds kort een nieuwe trend: ‘Underconsumption’. Een trend die we door
de jaren heen terugzien onder verschillende namen, zoals ‘Zero Waste’ of
‘Minimalism’. Zelfs trends zoals ‘No Buy Year’ en andere bewegingen
geven een indicatie van de wil voor verandering. Waar vroeger een stigma
bestond rond tweedehands spullen, zien we nu video na video van de
jongere generaties die ‘thrift hauls’ laten zien en hun volgers
aanmoedigen om bij lokale tweedehands winkels en online tweedehands
platforms een kijkje te nemen. Dit alles kan op lange termijn een
dempend effect hebben op prijsstijgingen. Door materialen en producten
in de economie te houden, wordt de afhankelijkheid van nieuwe
grondstoffen verminderd, wat kan bijdragen aan stabielere prijzen en een
lagere inflatie.
Uitdagingen voor bedrijven
Bedrijven staan als het gaat om de circulaire economie voor
verschillende uitdagingen, waaronder de hoge aanvangskosten van het
invoeren van nieuwe processen, de noodzaak van nieuwe bedrijfsmodellen
en de complexiteit van supply chain management. Bovendien vormen het
gebrek aan gestandaardiseerde meetinstrumenten voor circulariteit en de
noodzaak van samenwerking tussen industrieën belangrijke obstakels.
Hier zou een technologie zoals RPA bedrijven kunnen ondersteunen door
administratieve en operationele processen te stroomlijnen, wat kan
helpen bij het integreren van circulaire praktijken zonder de kosten te
verhogen.
Voordelen
De circulaire economie verkleint de afvalberg, vermindert de
uitputting van hulpmiddelen en draagt bij aan het verlagen van
broeikasgassen. De impact op het milieu wordt overduidelijk minder, wat
enorm bijdraagt aan een betere toekomst voor ons en onze planeet.
Daarnaast draagt het ook bij aan het behoud van biodiversiteit en het
herstel van ecosystemen. Los van deze ecologische voordelen bevordert
het de economie door nieuwe zakelijke kansen te creëren, kosten te
verlagen door efficiënt hulpbronnengebruik en innovatie te stimuleren.
Circulaire bedrijfsmodellen, zoals leasing en product-as-a-service,
genereren nieuwe inkomststromen en helpen bedrijven zich aan te passen
aan veranderende marktomstandigheden.
Toekomstige trends
In de toekomst zal mogelijk de integratie van AI voor voorspelbaar
onderhoud, vooruitgang in materiaalkunde gebaseerd op recycleerbaarheid,
en uitbreiding van circulaire economieprincipes naar nieuwe sectoren
zoals de gezondheidszorg en bouw zich verder ontwikkelen.
Ook de ontwikkeling van het digitale productpaspoort en blockchain
technologie voor transparantie zal meer en meer gaan spelen. De overheid
zou een rol kunnen spelen in dit alles, mits de overheid regelgeving
instelt die circulaire praktijken bevordert. Uitgebreide
productverantwoordelijkheid, normen voor ecodesign en
campagnes/programma’s voor recycling zijn allemaal mogelijke
invalshoeken voor de overheid om dit tot stand te brengen.
Zo wil de overheid dat tegen 2030 bedrijven minimaal 50% minder
mineralen, fossiele brandstoffen en metalen gebruikt. Internationale
samenwerkingsverbanden en beleidsmaatregelen, zoals het Circular
Economy Action Plan van de EU, zijn essentieel voor het opschalen
van circulaire oplossingen wereldwijd. Langetermijn effecten van de
circulaire economie zouden kunnen leiden tot een veerkrachtigere
wereldeconomie die groei loskoppelt van het gebruik van hulpbronnen en
die de ecologische voetafdruk minimaliseert, in overeenstemming met
mondiale duurzaamheidsdoelstellingen zoals de SDG’s van de VN.
Neem jij ook het heft in eigen handen?
Als bedrijf kun je een actieve rol spelen in de circulaire economie
door in je bedrijfsplan een belangrijke plek in te ruimen hiervoor.
Bijvoorbeeld door te investeren in duurzame productontwerpen en het
implementeren van diensten die hergebruik, efficiëntie en minimalisatie
aanmoedigen.
De samenwerking tussen overheid, bedrijven, NGO’s en consumenten is
essentieel. Belanghebbenden kunnen samenwerken om gestandaardiseerde
meetinstrumenten te creëren, best practices te delen en publiek-private
partnerschappen te ontwikkelen om de circulaire economie vooruit te
helpen.
Bij Web42 helpen wij u graag om uw doelen wat betreft de circulaire
economie te verwezenlijken door u te helpen belangrijke processen die
daaraan kunnen bijdragen te automatiseren!