Waarom ik mijn eigen cloud draai

Hoe ik ontsnap aan de greep van de Amerikaanse techreuzen

Als ondernemer heb je veel keuzes te maken, maar er is één keuze die eigenlijk best belangrijk is: wie beheert je data? Je zou misschien zeggen: "Dat maakt niet zoveel uit, toch? De cloud biedt alles wat ik nodig heb." En dat klopt, cloudtechnologie biedt enorm veel voordelen. Maar naarmate ik me meer verdiepte in de mogelijkheden, begon ik me af te vragen: wat gebeurt er eigenlijk met mijn data als ik deze in de cloud zet? Wie heeft er toegang tot die gegevens? En wat gebeurt er als ik me vastleg in het ecosysteem van een van de grote Amerikaanse techbedrijven?

In het begin leek het allemaal zo eenvoudig. Amazon Web Services (AWS), Google Cloud, Microsoft Azure – ze bieden je alles wat je nodig hebt: flexibiliteit, schaalbaarheid, geen gedoe met servers. Maar na een tijdje merkte ik dat ik, als ik verder ging met deze diensten, vast zou komen te zitten in een systeem waarin ik weinig controle had. Al jaren geleden heb ik geexperimenteerd met mijn eigen cloud, eerst Owncloud en later Nextcloud. Echter, gaandeweg viel ik toch weer voor de grotere clouddiensten, ondanks de bezwaren omtrent privacy die ik had. Ruim 2 jaar geleden besloot ik toch weer mijn eigen cloud te draaien, met Nextcloud. En eerlijk gezegd, het voelde goed om die controle terug te nemen.

Shiny Thing Syndrome: Het is niet allemaal goud wat blinkt

Het is moeilijk om niet mee te gaan met de beloftes van cloudplatforms. Ze lijken je echt alles te bieden: meer capaciteit, minder gedoe. Het lijkt wel of deze platforms je bedrijf meteen klaar maken voor de toekomst. Het is erg gemakkelijk om een account aan te maken en voila, je hebt er meteen een berg opslag bij. Echter, als je even verder kijkt dan de mooie beloftes en het beloofde gebruikersgemak kom je al snel tot de conclusie dat er een prijs aan verbonden is: je eigen controle. Het klinkt misschien een beetje dramatisch, maar als je eenmaal afhankelijk bent van die grote spelers, wordt het lastiger om je los te maken. En je wilt eigenlijk niet afhankelijk zijn van de keuzes die zij voor jou maken, vooral als het gaat om iets zo belangrijks als je data.

In mijn geval was het voor mij een kans om even stil te staan en echt te reflecteren: wat wil ik nu eigenlijk? Is het goed om je volledige infrastructuur uit handen te geven, of is het beter om meer controle in eigen hand te houden? Voor mij was het duidelijk dat ik dat laatste wilde. Ik koos voor een open-source oplossing, zelf-gehost, zonder die grote afhankelijkheid van commerciële bedrijven die zoveel macht hebben over onze data.

De Overheid en de Cloud: Het Beleidsadvies was 'Meedoen!'

Wat ik ook interessant vond, was de actieve rol die de overheid speelde in de adoptie van cloudtechnologie. De Rijksoverheid stimuleerde bedrijven om zich te digitaliseren, en dat werd vaak gepromoot als een manier om de concurrentiepositie van het mkb te verbeteren. Digitalisering was het toverwoord, en cloudtechnologie stond daarin centraal. Het idee was simpel: door te digitaliseren, kun je als bedrijf sneller en flexibeler werken. Een goed idee, zou je denken. Maar wat dit beleid vergat, was het risico van afhankelijkheid van die grote Amerikaanse spelers. Dat werd vaak over het hoofd gezien, zelfs in rapporten als Strategie Digitale Economie. Want hoe vaak wordt er stilgestaan bij de vraag wie er écht toegang heeft tot je gegevens?

De Rijksoverheid heeft digitalisering gepromoot als een manier om de concurrentiepositie van het mkb te versterken, en cloudtechnologie werd hierbij vaak gepresenteerd als de oplossing voor flexibiliteit, schaalbaarheid en lagere kosten. In de praktijk hebben veel mkb-bedrijven, zonder vaak verder stil te staan bij de herkomst van deze technologie, gekozen voor de grote Amerikaanse spelers zoals Amazon Web Services (AWS), Google Cloud en Microsoft Azure, die de meest voor de hand liggende en gevestigde cloudoplossingen boden.

Dit beleid en de focus op de voordelen van cloudtechnologie, zoals gemak en kostenbesparing, hebben bijgedragen aan de brede adoptie van Amerikaanse cloudproviders binnen het mkb. Maar de vraag is of we, door deze keuzes, niet te veel controle hebben uitbesteed. Meer hierover is te lezen in het rapport van de Rijksoverheid over de digitale economie, waar deze strategieën zijn uiteengezet.

Bedrijven Heroverwegen hun Afhankelijkheid van Amerikaanse Cloudproviders

De laatste tijd zijn bedrijven gelukkig steeds meer bezig zijn met dit vraagstuk. IT-dienstverleners krijgen vaker vragen van klanten die willen weten: waar draait onze data eigenlijk? Dit is een belangrijke vraag, vooral in tijden van geopolitieke onzekerheden en zorgen over privacy. In een artikel van Het Financieele Dagblad werd duidelijk dat veel bedrijven nu bezig zijn met het opstellen van een "plan B", voor het geval toegang tot die Amerikaanse cloudservices wordt beperkt of zwaar belast door handelsbeperkingen. En eerlijk gezegd, dat is best een terechte zorg.

Daarnaast zijn er de zorgen rondom het EU–VS Data Privacy Framework. Hoewel dit in 2023 werd goedgekeurd, blijven er grote twijfels over de mate van bescherming die het biedt. En dat maakt het voor veel bedrijven nog lastiger om zich volledig veilig te voelen bij het gebruik van Amerikaanse cloudproviders. Het artikel van Euractiv gaat daar verder op in. Ik ben het ermee eens dat de Commissie weinig doet om het naleven van het kader te controleren. Dit benadrukt alleen maar de noodzaak voor alternatieven, zoals lokale Europese cloudoplossingen.

Cloud Kootwijk: Een Alternatief voor Digitale Soevereiniteit

En gelukkig zijn er alternatieven. Cloud Kootwijk, bijvoorbeeld, is een concept voor een onafhankelijke, nationale cloudinfrastructuur in Nederland. Het idee is geïnspireerd op het historische Radio Kootwijk, dat in de vroege 20e eeuw werd gebouwd om communicatie tussen Nederland en Nederlands-Indië te waarborgen. Het doel van Cloud Kootwijk is om een cloudoplossing te creëren die volledig onder Nederlandse controle staat, zodat gevoelige data veilig binnen de landsgrenzen blijven en bedrijven niet afhankelijk hoeven te zijn van buitenlandse techreuzen.

Het is meer dan alleen een technische oplossing – het is een stap richting digitale soevereiniteit. Bedrijven kunnen hun data veilig beheren en zijn niet meer afhankelijk van buitenlandse partijen die ver van huis zitten. Voor mij was dit een belangrijke overweging toen ik besloot om mijn cloud zelf te beheren. Dit alternatief biedt niet alleen controle, maar ook gemoedsrust, doordat bedrijven de regie houden over hun data zonder zich zorgen te maken over de privacy- en beveiligingsrisico’s van buitenlandse cloudproviders.

De Toekomst van Cloud: Naar Onafhankelijkheid en Controle

Als je net als ik de controle over je data wilt houden, is de toekomst duidelijk: we moeten nadenken over hoe we ons minder afhankelijk maken van de grote cloudproviders. Het gebruik van zelf-gehoste oplossingen zoals Nextcloud, of het kiezen voor concepten zoals Cloud Kootwijk, biedt een pad naar meer onafhankelijkheid en controle. Ik geloof dat steeds meer bedrijven zich hiervan bewust zullen worden, en dat de toekomst niet in de handen van de Amerikaanse techreuzen hoeft te liggen.

In het kort: cloudtechnologie is geweldig, maar het is belangrijk om de controle niet uit handen te geven. We moeten ervoor zorgen dat we onze data en onze digitale infrastructuur zelf in handen houden, voor zowel de veiligheid als de toekomst van onze bedrijven.

Recente Trends:

In april 2025 blijkt dat bedrijven in Europa actief op zoek zijn naar alternatieven voor Amerikaanse cloudproviders. De verhoogde geopolitieke spanning, gecombineerd met zorgen over privacy en vendor lock-in, heeft ervoor gezorgd dat IT-dienstverleners meer vragen ontvangen van klanten over overstappen naar Europese aanbieders. Deze verschuiving markeert een belangrijke stap richting digitale soevereiniteit en meer controle over de toekomst van digitale infrastructuur.

Mocht je geinspireerd zijn om op zoek te gaan naar Europese alternatieven voor populaire services, dan is deze pagina een goede plek om te beginnen. Nog beter is natuurlijk om te gaan voor open source oplossingen, al dan niet zelf gehost.

Ontsnap aan de greep van de Amerikaanse techreuzen en pak de regie terug!